Iedereen kan tekenen met Procreate: de ultieme gids
Direct aan de slag?
Alles over Procreate
Procreate is – in tegenstelling tot de iPadOS-versie van Photoshop – van begin af aan ontworpen voor de bediening op de iPad. In plaats van tientallen opties verborgen achter kleine knopjes, draait bij Procreate echt alles om het tekenen. In feite zijn er slechts een handvol ‘gereedschappen’ zichtbaar op het scherm. Maar het betekent niet dat Procreate minder opties heeft dan Photoshop. We willen zelfs zo ver gaan om te zeggen dat er met Procreate net zo veel mogelijk is als met Photoshop. Alleen de weg ernaartoe is soms compleet anders.
Daarom verkennen we al sinds begin dit jaar alle mogelijkheden van Procreate, hebben we zelf al wat kleine kunstwerken getekend en laten we je aan de hand van projectjes zien waarom Procreate echt de moeite waard is. Teken je mee?
Procreate in de App Store
Procreate is uitsluitend beschikbaar op de iPad. Logisch ook, want van de op touch toegespitste interface, zou je op een Mac niet blij worden. In de App Store koop je Procreate voor € 9,99. Er is geen abonnement of iets dergelijks en de ontwikkelaar heeft vooralsnog beloofd geen abonnement aan te bieden. Geen iPad? Voor de iPhone is er Procreate Pocket. Dat is een iets beperktere versie, maar met dezelfde onderliggende engine als de iPad-versie. Had de iPhone 12 Pro Max met zijn kladblok-formaat toch maar ondersteuning voor de Apple Pencil.
Showcase: deze kunstwerken zijn met Procreate gemaakt
De creatieve scene heeft Procreate reeds omarmd. Dit zijn een aantal meesterwerken die met Procreate zijn gemaakt en die je mogelijk al eerder gezien hebt.
Simulation Theory van Muse
In 2018 bracht de Britse rockband Muse het album Simulation Theory uit, met veel invloeden uit de jaren tachtig. Dat zie je ook terug op de albumhoes die net zo goed een filmposter voor een film uit hetzelfde tijdperk had kunnen zijn. Kunstenaar Kyle Lambert tekende de illustratie op zijn iPad, uiteraard met Procreate.
Stranger Things
Hadden we het niet net al over de jaren tachtig? Ook de Netflix-serie Stranger Things is een vette knipoog naar die tijd. En de jaren tachtig-filmposter? Die is uiteraard gemaakt in Procreate!
Blade Runner 2049
Nog een bekende film waarvan verschillende artworks in Procreate zijn gemaakt. Kunstenaar James Jean tekende deze op zijn iPad Pro met de Apple Pencil.
Landschappen
Ook wat ‘klassiekere’ kunstenaars zijn inmiddels overstag. Landschapsschilderaar David Hockney (1934) tekende bijvoorbeeld een reeks schilderijen met Procreate.
Star Wars
Ten slotte is er de filmdesigner Doug Chiang. Hij maakte verschillende concepttekeningen voor de recentere Star Wars-films en -series in Procreate. Deze zijn misschien niet zo gepolijst als de overige kunstwerken, maar tonen wel aan hoe flexibel Procreate ingezet kan worden.
De interface van Procreate uitgelegd
Procreate overstelpt je op het eerste gezicht niet met opties. Des te belangrijker dat je alles weet te vinden.
1 Gallery
Een Procreate-tekening begint altijd in de Gallery linksboven. Hier maak je nieuwe tekeningen aan in verschillende afmetingen. Uiteraard kun je je favoriete formaten ook als sjabloon opslaan. Vanuit de tekenweergave ga je met deze knop terug naar de Gallery.
2 Penseel, Verdoezelaar en Gum
Rechts vind je je drie belangrijkste tekengereedschappen: het penseel (brush), de verdoezelaar (smudge) en de gum (eraser). Hiermee schilder, blur of wis je op je canvas. Tik nog een keer op een geselecteerd gereedschap, en je opent een menu met al je ‘brushes’. Dat zijn verschillende penselen die de vorm en werkwijze bepalen van wat je gaat doen. Gummen in de vorm van een acryl-penseel? Het kan!
3 Grootte en doorzichtigheid
Bij elke penseel pas je aan de linkerkantkant met de twee schuifbalken de grootte en doorzichtigheid aan. Het geniale is dat je dit door de positie op het scherm gemakkelijk doet terwijl je met de Apple Pencil aan het tekenen bent. Het zorgt voor een opvallend effect!
4 Lagen
Lagen zijn niet meer weg te denken uit de moderne beeldbewerking. Via het menu met de twee vierkantjes maak je ze ook in Procreate. Tik je op een reeds geselecteerde ‘layer’, dan voeg je bijvoorbeeld een masker toe. Tik je op de letter (of letters), dan kies je tussen de bekende laagstijlen zoals ‘Multiply of ‘Soft Light’. Ook pas je hier de transparantie per laag aan. Eigenaardigheidje van Procreate: het aantal beschikbare lagen is gelimiteerd. Hoeveel je er kunt gebruiken, ligt aan het model iPad dat je hebt en de grootte van je tekening.
5 Kleur
De kleur waarmee je tekent, selecteer je in dit menu (de witte bol). Er zijn drie verschillende weergaven van de kleurkiezer, kies er gewoon eentje die je gevoelsmatig het best vindt werken. Daarnaast kun je hier kleurpaletten opslaan of laten genereren vanuit een bestaande foto of afbeelding.
6 Kleurkiezer
Wil je een kleur uit je afbeelding hergebruiken? Gebruik de knop links in het midden. Tik vervolgens op de kleur in je tekening en hij wordt voor je geselecteerd.
7 Effecten
De knop met de toverstaf herbergt alle effecten van Procreate. In tegenstelling tot bij andere apps beïnvloeden deze effecten niet per se de hele laag. Kies bij het toepassen van het effect voor ‘Pencil’ en het effect wordt alleen daar waar jij tekent toegepast – uiteraard worden ook de eigenschappen van het gekozen penseel meegenomen. Superselectief de kleurbalans aanpassen? Geen probleem voor Procreate.
8 Selecteren en verplaatsen
Met de knop met de lijntjes in de vorm van een S maak je een selectie van de inhoud op je laag. Dat kan automatisch op basis van kleur, of door te tekenen met de Pencil. Wil je vervolgens het geselecteerde verplaatsen, vergroten of draaien (of de hele laag als je niks geselecteerd had)? Tik dan op de knop met de muiscursor. Versleep de handvaten van het kader of draai het precies zoals je het wilt hebben.
9 Instellingen
Een foto invoegen? De drukgevoeligheid van de Pencil aanpassen? De canvasgrootte wijzigen? Allerlei hulplijnen inschakelen om eenvoudiger te kunnen tekenen? Je doet het in het Instellingen-menu met de steeksleutel. Hier bekijk je ook een tijdsverloop-filmpje van je tekening. Van een leeg velletje naar gaaf kunstwerk binnen twee minuten. Superleuk om te zien.
10 Ongedaan maken en herhalen
Ook niet onbelangrijk: heb je een foutje gemaakt? Gebruik het pijltje naar links om je laatste actie ongedaan te maken en het pijltje naar rechts om deze weer te herhalen. Of tik met twee vingers op het scherm – dat maakt de laatste actie ook ongedaan. Houd je de twee vingers op het scherm? Dan ga je vliegensvlug door alle vorige stappen.
Aan de slag met je kunstwerk
Van vergevorderde kunstenaars hoor je vaak dat ze een bepaald motief in hun hoofd hebben en dat gewoon natekenen op papier of – in ons geval – een iPad. Nu gaan we ervan uit dat je waarschijnlijk nog niet zo ver bent, dus we willen je er niet gewoon op los laten tekenen. Tegelijkertijd willen we ook niet à la Bob Ross alles haarfijn uitleggen – dan zouden we straks waarschijnlijk 48 workshop-stappen verder zijn.
Daarom maken we gebruik van een trucje. Je maakt op je iPad een foto van een motief dat je graag wilt tekenen (of je gebruikt straks de foto die je bij de downloads van iCreate 132 vindt), en trekt dat vervolgens over in Procreate. Klinkt moeilijk? Helemaal niet, laten we snel beginnen!
1 Nieuwe tekening
Open Procreate en begin via de knop rechtsboven een nieuwe afbeelding. Kies ‘Screen Size’ als grootte, dat is gemakkelijk voor het begin.
2 Foto invoegen
Tik op de steeksleutel linksboven en kies ‘Add>Insert a photo’. Selecteer je zelfgemaakte foto en hij wordt ingevoegd. Je mag ook direct zijn grootte en positie aanpassen.
3 Gummen
Tik twee keer op de gum rechtsboven en kies een van de penselen uit de categorie ‘Airbrushing’. Poets hiermee grof de achtergrond van je foto weg. Het hoeft echt niet nauwkeurig, uiteindelijk wordt de foto toch weer verwijderd.
4 Laag-transparantie
Tik op de knop voor de lagen. Tik op de letter ‘N’ en zet de ‘Opacity’ van de foto-laag op 50%. Tik daarna op het plusje voor een nieuwe laag boven je ingevoegde foto. Nu gaan we tekenen.
5 Penseel
Tik twee keer op de knop met het penseel en kies ‘Airbrushing>Hard Airbrush’. Stel de kleur in op zwart en plaats de schuifregelaar voor de grootte van het penseel in op zo’n 2-3 procent.
6 Tekenen maar
Probeer nu zo goed mogelijk alle randen (afgesloten kleurvakjes) van je onderwerp na te tekenen. Vormen zoals cirkels en rechte lijnen teken je overigens door de Pencil tijdens het tekenen van een streek even te laten rusten.
Tip: geen gaatjes!
Belangrijk voor later: zorg ervoor dat alle lijnen op elkaar aansluiten – er mogen geen gaatjes tussen de kleurvakken zijn! Doe je dat niet, kom je later in de problemen bij het inkleuren.
Schilderen op nummer … op je iPad
Nu je de line-art van je tekening hebt, kun je gaan inkleuren. En dat werkt een beetje zoals schilderen op nummer, let maar op.
Het tekenen van je schets, of in ons geval het overtrekken van de foto, is eigenlijk al het moeilijkste werk. Als je voor duidelijke lijnen hebt gezorgd, is het inkleuren nu een fluitje van een cent. Dat ligt aan de manier waarop je bij Procreate gesloten vakjes kunt inkleuren. Je sleept gewoon een gewenste kleur in het vakje en het wordt gevuld. Het is net schilderen op nummer!
Daarnaast maakt Procreate het je ook enorm gemakkelijk om highlights en schaduwen aan je tekening toe te voegen. In dit deel van onze workshop laten we je ook gelijk zien hoe dat werkt. Net als bij de vorige workshop geldt: neem gerust de tijd voor elke stap. Je bent snel geneigd om het snel te doen omdat het toch ‘maar één stap in iCreate is’. Maar bij een tekening zie je altijd heel duidelijk dat meer tijd ook een beter resultaat oplevert.
1 Verplaats je foto
Open het menu met je layers, selecteer de ingevoegde foto en zet ‘Opacity’ weer op ‘Max’. Tik daarna op de knop met de muiscursor linksboven en sleep de foto aan de kant en maak hem wat kleiner.
2 Kleurkiezer
De foto gebruiken we nog voor de te gebruiken kleuren. Tik op de kleurkiezer aan de linkerkant en tik op een kenmerkende kleur voor het vakje dat je wilt inkleuren. Rechtsboven verschijnt die kleur. Selecteer weer de laag met je tekening.
3 Slepen
Sleep nu de kleur van rechtsboven met de Apple Pencil in het gewenste vakje op je canvas. Het wordt automatisch gevuld. Houd je de Pencil nog even op het vakje? Dan pas je met veegbewegingen naar links en rechts de gevoeligheid aan.
4 Herhaal
Ga op dezelfde manier door tot je je complete tekening hebt ingekleurd. Het ziet er al met al netjes uit, maar het is nog een beetje vlak. Dat komt omdat de highlights en schaduwen ontbreken. Daar gaan we wat aan doen.
5 Soft Light
Open het Layers-menu en maak weer een nieuwe, bovenste layer aan. Tik op de ‘N’ en kies als laagstijl ‘Soft Light’. Teken je met wit, dan maak je de onderliggende lagen helderder, met zwart worden ze donkerder – dit gaan we zo doen.
6 Eerst selecteren …
Selecteer nu eerst de laag met je tekening en kies het selectie-gereedschap (de knop met de S). Onderaan kies je ‘Automatic’. Tik op een vakje om de kleur te selecteren. Veeg eventueel naar rechts en links om de gevoeligheid aan te passen. Je wilt namelijk alléén de kleur selecteren, niet de zwarte lijnen.
7 … dan tekenen
Terwijl de selectie actief is, wissel je naar de laag die je op ‘Soft Light’ hebt ingesteld. We beginnen met de highlights. Kies wit als kleur en teken met een iets groter Airbrushing-penseel op de plekken waar het licht valt. Gebruik de foto als voorbeeld.
8 Schaduwen
Zijn de highlights af? Verander de kleur in zwart en teken nu op alle plekken waar je schaduwen wilt hebben. Vaak zijn dat de tegenoverliggende posities van de highlights.
9 Schaduwen
Als het kleurvakje helemaal gevuld is, begint het spelletje opnieuw. Kies de laag met je tekening, selecteer een kleurvak en teken de highlights en schaduwen op de bovenste laag. Ga door tot alle vakken gevuld zijn en verwijder uiteindelijk de laag met je foto (met een veeg naar links op de laag).
Goede selecties maken in Procreate
Het selectie-gereedschap van Procreate is heel slim. Zo maak je er optimaal gebruik van.
Selecteren
De knop met de S bovenin herbergt de selectie-gereedschappen van Procreate, maar dat wist je inmiddels al. Tik je erop, dan verschijnt er onderin een menu met een heleboel opties.
Automatisch
De tab ‘Automatic’ spreekt voor zich. Tik je vervolgens met je vinger of Apple Pencil op het scherm, dan probeert Procreate zelf aan de hand van kleur een selectie te maken. Door naar links en rechts te vegen, pas je de gevoeligheid aan.
Vrije vormen
Wil je liever zelf een selectie tekenen of een bepaalde vorm zoals een rechthoek of cirkel gebruiken? Dat kan met de overige die tabbladen ‘Freeform’, ‘Rectangle’ en ‘Ellipse’.
Opties
Helemaal onderaan kies je of je elementen aan je selectie wilt toevoegen (‘Add’) of juist wilt verwijderen (‘Remove’). Verder kun je een selectie omkeren (‘Invert’), wat waziger maken (‘Feather’) of zelfs opslaan (Save & Load).
Maak je kunstwerk helemaal af
Nu je onderwerp al getekend is, maak je je kunstwerk af met een simpele achtergrond en wat effecten. Daarnaast heeft Procreate nog wat meer trucjes.
Activeer de hulplijnen voor een 3D-achtergrond
Voor de achtergrond van onze afbeelding willen we een gaaf 3D-effect tekenen. Gelukkig heeft Procreate hiervoor een geniaal hulpmiddel.
- Maak een nieuwe laag boven de ‘Background color’ aan en stel de laagstijl in op ‘Soft Light’.
- Tik daarna op de steeksleutel en ga naar het onderdeel ‘Canvas’. Activeer hier de optie ‘Drawing guide’ en kies ‘Edit Drawing Guide’.
- Kies onderin voor ‘Perspective’ en tik met de Apple Pencil ongeveer op het midden van je canvas. Je ziet nu hulplijnen vanuit het midden naar de rand gaan.
- Activeer vervolgens nog ‘Assisted Drawing’ onderin. Tik op ‘Done’.
- Open het menu met je lagen en tik op ‘Background color’. Stel deze in op je favoriete kleur.
- Selecteer daarna de laag erboven en teken nu met het penseel ‘Airbrushing>Soft blend’ (grootte 4%) van buiten naar binnen op de lijnen. Zoals je ziet teken je automatisch rechte lijnen voor een bijzonder gaaf effect. Ben je klaar? Deactiveer de hulplijnen weer via de steeksleutel.
Pas effecten toe
Vind je dat je tekening nog een beetje meer ‘glans’ mag hebben? Dat kan! Kies de laag met je tekening en tik vervolgens op de knop met de toverstaf linksboven. Selecteer het effect ‘Bloom>Layer’. Door met je vinger of Apple Pencil naar links en rechts te vegen, pas je de intensiteit van het effect aan. We houden het bescheiden zodat de lichte delen van de tekening nog net wat meer glans krijgen. Overigens vind je bij elk effect onderaan ook nog een aantal instellingen om het effect aan te passen. Deze instellingen verschillen per effect. In het geval van het effect ‘Bloom’ pas je bijvoorbeeld aan hoe groot de glans moet zijn en hoe snel het effect voor compleet witte glans zorgt (‘Burn’).
Exporteer een tijdsverloop van je tekening
Bijzonder mooi om te zien nadat je tekening helemaal af is. Open het menu met de steeksleutel en ga naar het onderdeel ‘Video’. Kies hier voor ‘Time-lapse Replay’ en je ziet in luttele seconden hoe je je complete afbeelding hebt getekend. Zo’n filmpje kun je ook exporteren, via ‘Export Time-lapse video’. Sla het op in je Foto’s-Bibliotheek en deel het vervolgens op social media. Likes en hartjes gegarandeerd!
Maak animaties van je tekening
In het steeksleutel-menu vind je in het onderdeel ‘Canvas’ nog de optie ‘Animation Assist’. Zo activeer je een slimme functie waarmee je je tekening gemakkelijk animeert. Als je de verschillende ‘frames’ van je animatie als laag-groepen sorteert (sleep de layers gewoon op elkaar), dan heeft Procreate dat automatisch door. Is ‘Animation Assist’ actief, dan heb je onderaan een soort tijdlijn waarmee je animatieframes op de goede volgorde zet. Pas je via ‘Settings’ nog de snelheid aan, dan heb je zó een bewegend gifje van je tekening gemaakt!
Creëer je eigen penselen
Wist je dat je ook zelf brushes in Procreate kunt maken? De ‘Brush Editor’ van de app is zo uitgebreid, dat je er bijna een complete feature aan zou kunnen wijden. Je opent de Brush Editor door op de knop met het penseel te tikken en vervolgens op het plusje rechtsboven – dit doe je voor een compleet nieuwe brush. Of tik twee keer op een bestaande brush om deze aan te passen. Aan de linkerkant van het scherm vind je een heleboel opties. Bij ‘Shape’ kun je bijvoorbeeld een eigen afbeelding als basis voor je brush gebruiken. Via de ‘Drawing pad’ bovenaan probeer je uit hoe je nieuwe of bijgewerkte penseel tekent.
Op internet zijn duizenden brushes voor Procreate te vinden. Vaak zijn deze betaald, maar er zijn ook een hoop gratis te vinden. Om te beginnen zijn de brushes van ‘Art with Flo’ een aanrader. Je vindt deze op artwithflo.com/procreate-brushes. Bezoek de site met je iPad en sla de brushes op in de Bestanden-app. Vanuit daar kun je ze rechtstreeks in Procreate openen.
Deel jouw kunstwerk met iCreate
We hopen dat je het leuk vond om samen met ons op de iPad te tekenen. Maar we zijn ook erg benieuwd naar jouw kunstwerk! Dus, heb je iets tofs getekend, stuur het dan naar ons! Dat kan op de gebruikelijke weg via redactie@icreatemagazine.nl, of je deelt hem – misschien zelfs openbaar – via Twitter of Facebook. Vergeet ons dan niet te taggen!
