Wifi 6: wat heb je er eigenlijk aan?

De nieuwste Macs, iPhones en iPads ondersteunen al de nieuwe wifi-standaard Wifi 6. Maar wat is wifi 6 precies? Wat zijn nou precies de voordelen en loont de overstap al?

Een goede wifi-verbinding is belangrijker dan ooit. Op de desktop-Macs na heeft geen enkel Apple-device nog een ouderwetse ethernetaansluiting; ze gaan allemaal draadloos het internet op. En daar komen steeds meer andere apparaten bij: televisies, radio’s, speakers en smart-home-apparaten snoepen tegenwoordig allemaal een beetje van je wifi-verbinding af.

Woon je in een dichtbevolkte regio met veel routers in de buurt, dan kan het zelfs al gebeuren dat je eigen wifi-netwerk niet meer genoeg bandbreedte heeft om te netflixen of videobellen. Dat komt omdat jouw (versleutelde) gegevens via hetzelfde radiokanaal als dat van de buren worden verzonden. Is dat kanaal te druk, dan moeten je gegevens wachten tot ze aan de beurt zijn. En in dat geval heb je dus ondanks een retesnelle glasvezelverbinding toch een haperende videostream.

En juist deze problemen wil de nieuwe wifi-standaard Wifi 6 verhelpen. Deze moet je wifi namelijk niet alleen sneller, maar vooral ook efficiënter maken. Vroeger hadden wifi-standaarden een ingewikkelde naam. Dat is gelukkig verleden tijd. In plaats van het omslachtige IEEE 802.11ax heeft de Wi-Fi Alliance voor de naam ‘Wifi 6’ gekozen. Overigens: tegelijkertijd werden 802.11ac hernoemd naar Wifi 5 en 802.11n naar Wifi 4. We nemen je mee in de geheimen van de wifi-netwerken.

Maar wat heeft Wifi 6 nou te bieden? In eerste instantie is Wifi 6 sneller, de doorvoersnelheden zijn zo’n 40 procent sneller dan voorheen. Althans, op papier. In theorie waren bij Wifi 5 snelheden mogelijk tot 6900 Mb/s. Deze maximale theoretische waarde stijgt met Wifi 6 naar 9600 Mb/s. Dat geldt echter alleen onder bepaalde omstandigheden. Zo moeten alle acht antennes tegelijk een signaal versturen (dat noem je een zogeheten MIMO-stream) op een 5 GHz-netwerk en via 160 MHz-kanalen.

Maar al naargelang hoeveel antennesignalen (oftewel MIMO-streams) een apparaat kan ontvangen en welk kanaal het ondersteunt, ligt de snelheid dus altijd lager. De iPhone 12 ondersteunt bijvoorbeeld twee MIMO-streams op de half zo snelle 80 MHz-kanalen, wat met Wifi 6 neerkomt op een snelheid van 1200 Mb/s. Met Wifi 5 bedraagt de snelheid zo’n 866 Mb/s.

Voor het eerst sinds elf jaar verbetert Wifi 6 ook de snelheid van het oude vertrouwde 2,4 GHz-netwerk. Dat netwerk werkt beter door muren heen en gebruik je hierdoor in de praktijk waarschijnlijk veel vaker dan je denkt. Met Wifi 4 was de maximale snelheid per MIMO-stream 150 Mb/s. Wifi 6 verhoogt dit naar 300 Mb/s, wat neerkomt op een verbetering van 100 procent. Omdat nu ook acht antennes (MIMO-streams) in plaats van vier tegelijk gebruikt kunnen worden, bedraagt de maximaal mogelijke snelheid zelfs 2400 Mb/s!

Maar wederom zit de duivel in de details. Om die snelheid te halen, moeten namelijk weer de 160 MHz-kanalen gebruikt worden. Niet alleen kunnen Apple-apparaten daar nog niet mee overweg, 160 MHz werkt matig over lange afstanden en wordt gemakkelijk verstoord door andere wifi-netwerken. Bovendien moet een router voor de Europese markt altijd voorrang geven aan overheidsdiensten die van dezelfde 160 MHz-frequentie gebruikmaken. In de praktijk komt het erop neer dat je je ook vrijwel nooit de maximale snelheid van het 2,4 GHz-netwerk haalt. Een iPhone 12 haalt bijvoorbeeld ‘maar’ 195 Mb/s op het 2,4 GHz-netwerk, met twee MIMO-streams op 20 MHz-kanalen. Hier is er dus sprake van een verbetering van 33 procent in plaats van 200 op papier!

Op basis van het verschil van de snelheden in theorie en praktijk zou je bijna teleurgesteld zijn in Wifi 6. Maar daar is geen reden voor, want Wifi 6 heeft nog iets veel belangrijkers te bieden. En dat is stabiliteit voor meerdere apparaten tegelijk. In het oude Wifi 5 nam een datapakket altijd het gehele radiokanaal in beslag. Met Wifi 6 kan het radiokanaal worden opgesplitst in verschillende eenheden tussen 2 en 80 MHz. Dat maakt het mogelijk om met slechts één antenne (of MIMO-stream) meerdere apparaten tegelijk van wifi te voorzien. Op een 20 MHz-kanaal kan bijvoorbeeld een download op 8 MHz, een videostream op 4 MHz een e-mailcontrole op 2 MHz tegelijk draaien op drie verschillende Wifi 6-apparaten. De drie devices kunnen hiermee parallel in plaats van na elkaar ‘internet ontvangen’ van de router. Voorheen moest er nog gevochten worden om de zendtijd. Daarnaast zijn er nog wat kleinere veranderingen in het protocol waardoor het wifi-netwerk efficiënter te werk gaat.

Nog een nieuwe functie is bedoeld om vrienden te blijven met de buren. In een omgeving met veel wifi-netwerken moet je eigen router altijd afwachten tot er ruimte is op de beschikbare frequenties. Gebruik je een kanaal met een breedte van 80 MHz, dan moeten alle vier 20 MHz-blokken daarbinnen vrij zijn zodat je router iets mag versturen. Met Wifi 6 wordt het mogelijk dat verschillende routers deze blokken delen. Verschillende routers versturen dus via hetzelfde kanaal hun gegevens, maar zijn gescheiden in de blokken. Hierdoor worden de frequenties veel efficiënter gebruikt.

Dan nog iets: met het oude Wifi 5 konden routers niet op hetzelfde wifi-kanaal gegevens versturen. Zelfs al komt het signaal van de andere router maar heel zwak bij je eigen router binnen, de twee mochten dan nooit hetzelfde kanaal gebruiken. Hiervoor introduceert Wifi 6 het zogeheten ‘Spatial Reuse’. Hiermee kunnen ze wel tegelijk op hetzelfde kanaal zitten, als ze elkaar maar niet te veel storen. Stel je een grote groep mensen aan een tafel voor. Die zwijgen ook niet allemaal totdat iemand is uitgepraat. Meestal ontstaat er een geroezemoes – en zolang iedereen elkaar nog kan begrijpen, is dat oké. Hierbij gaat dan wel een beetje snelheid verloren omdat de router storingen moet uitfilteren, maar onder de streep win je door weggevallen wachttijden toch weer snelheid. Het belangrijkste hiervoor is echter dat heel veel routers binnenkort de nieuwe Wifi 6-standaard ondersteunen.

Voor slimme apparaten heeft Wifi 6 dan weer een nieuwe techniek om energie te besparen. Deze heet ‘Target Wake Time’, kort TWT. Zonder TWT moeten apparaten binnen je netwerk regelmatig (tot tien keer per seconde) ontwaken om een signaal van de router te ontvangen. Hiervoor moeten ze hun eigen energiebesparingsmodus verlaten en daarna mogelijk nog op andere apparaten binnen je netwerk wachten. Dat vreet energie. Dankzij TWT mogen die apparaten veel langer slapen omdat ze over een individueel tijdschema met de router mogen onderhandelen, en hoeven ze niet meer te luisteren naar gegevensverkeer waar ze niets mee te maken hebben.

Verder kan Wifi 6 de reikwijdte van je wifi buiten vergroten. Hiervoor wordt het wifi-kanaal in twee helften opgesplitst waarbij dezelfde gegevens via die twee helften worden verzonden. Dat halveert weliswaar de snelheid, maar het signaal reikt veel verder omdat het minder gevoelig is voor storingen. Vooral in de buitenlucht ontstaan namelijk interferenties in de vorm van zogeheten radio-echoes. Met deze nieuwe techniek van Wifi 6 is dat geen probleem meer.

Daarnaast brengt Wifi 6 nog verbeteringen voor routers die meerdere netwerken uitzenden, bijvoorbeeld een hoofdnetwerk en een gastnetwerk. Voorheen moesten hiervoor aparte gegevens verstuurd worden, nu kunnen deze in een gezamenlijk datapakket verstuurd worden. Dat maakt het gebruik van meerdere netwerken naast elkaar vooral sneller.

Zoals je hebt kunnen lezen brengt Wifi 6 dus een hele hoop voordelen. De grote vraag is echter of je er echt iets aan hebt. In de meeste gevallen worden wifi-routers gebruikt voor een draadloze internettoegang. Daar zit dus al de eerste drempel. Heb je nog een ADSL- of VDSL-verbinding? Dan biedt een Wifi 6-router meer stabiliteit, maar niet meer snelheid – want je internettoegang is dan trager dan wat de router zou kunnen. Een ander verhaal wordt het met kabel of glasvezel. Hier zou je inderdaad meer snelheid kunnen behalen met een Wifi 6-router. Belangrijk hierbij: probeer dan een router met geïntegreerde modem te krijgen, anders ontstaat misschien al een flessenhals door de bekabelde verbinding tussen modem en router.

Om van de snelheid gebruik te maken, heb je natuurlijk ook geschikte Apple-apparaten nodig. Zoals gezegd zijn dat op dit moment alleen de iPhone SE (2020), de iPhone 12-modellen, de iPad Pro en iPad Air uit 2020, en alle Macs met M1-processor. De grootste voordelen lijkt Wifi 6 echter voor grote wifi-installaties bij bedrijven of scholen te brengen, dus daar waar veel gebruikers bij elkaar komen. Die vlieger gaat echter ook op als je thuis veel smarthome-apparaten hebt die gebruikmaken van je wifi.

De geadverteerde overdrachtsnelheden van 9600 Mb/s hoef je alleen maar in laboratoria te verwachten. Er zijn nauwelijks routers met acht antennes voor acht MIMO-streams, en in ontvangende apparaten is daar al helemaal geen ruimte voor. De 160 MHz-kanalen zijn dan weer alleen onder heel specifieke omstandigheden te gebruiken, ondersteuning door de devices nog buiten beschouwing gelaten. Uiteindelijk verwachten wij op 5 GHz-netwerken overdrachtssnelheden die een derde sneller zijn dan met Wifi 6. Op 2,4 GHz-netwerken stijgt de snelheid naar het dubbele.

Heb je nu nog een router met Wifi 4 (802.11g/n)? Dan heeft het zeker al nut om nu over te stappen op een Wifi 6-router. Je krijgt een enorme snelheidsboost en een stabieler netwerk. Heb je nu al Wifi 5 (802.11ac)? Dan win je dus een klein beetje snelheid, maar moet je het vooral hebben van de stabiliteit. In dat geval zouden we de aankoop van een Wifi 6-router nog even uitstellen. Vooral omdat binnenkort al ondersteuning voor 6 GHz-netwerken op de planning staat (voor de nieuwe Wifi 6E), die onze wifi wederom beduidend sneller en stabieler gaat maken. Volgens geruchten gaat de iPhone 13 deze nog nieuwere standaard al ondersteunen. Maar dat is misschien materiaal voor een ander artikel.

De RT-AX58U van Asus zit boordevol functies en kan flexibel worden gebruikt dankzij vier modi (router, AP, repeater, bridge). Van het uiterlijk moet je houden, maar andere specialiteiten van Asus (AiCloud voor toegang op afstand tot instellingen en NAS-functie, Alexa/IFTT-integratie, twee VPN-types om uit te kiezen) zijn echt de moeite waard. Daarnaast geniet je van enorm goede wifi-snelheden. Apparaten van bezoekers kunnen ook worden beveiligd via WPA2+3 in het gastnetwerk.

Opvallend genoeg brengt AVM geen opvolger uit voor het Wifi-5 topmodel Fritz!Box 7590, maar komt het eerst met een geüpgradede versie van het kleine zusje 7530: de 7530 ax. Het belangrijkste verschil is een ontbrekende usb3-aansluiting voor externe schijven. De 7530 heeft alles wat we ook bij andere modellen van AVM waarderen: een duidelijke interface en een hoop extra functies. Ben je al een fan van Fritzboxen? Dan is je enige vraag: wachten op een hypothetische 7690 ax of deze halen?

Ben je op zoek naar een mesh-systeem met Wifi 6? In het afgelopen nummer van iCreate hebben we de TP-Link Deco X60 getest en waren we onder de indruk. Een gemakkelijke configuratie via een app, heel veel vernuftige extra’s en een mooi design dat ook niet misstaat in de huiskamer. Volgens ons de perfecte optie om Wifi 6 in een wat groter huis te krijgen.