Digitale detox: zo kwam ik van mijn smartphone-verslaving af
Lees verder na de advertentie
Afkicken van je smartphone, is dat nou echt nodig? Ik heb het idee dat het behoorlijk meevalt met mijn smartphone-verslaving. Ik stoor me in een groep aan anderen die te pas en te onpas hun telefoon pakken en kan zelf prima de verleiding weerstaan. Maar ik heb wél een Apple Watch die me con-ti-nu van alles op de hoogte houdt. Ik heb thuis de afspraak aan tafel de telefoon niet te gebruiken en dat kost me nul moeite.
Maar als ik thuis durf te beweren dat ik niet vaak mijn telefoon kijk, word ik uitgelachen. En het teleurgestelde gezicht van mijn zoon die trots staat te dansen maar ontdekt dat papa niet naar hem kijkt maar naar een schermpje, is op mijn netvlies gekrast. Misschien ben ik toch verslaafder dan ik denk.
Spelregels digitale detox
Voor ik aan de detox begin, is het belangrijk de spelregels te bepalen. Cold turkey lijkt me de beste methode, maar ik heb communicatie wel nodig om mijn werk te doen. Daarom besluiten ik en solidaire collega Sven dat het bedienen van de iPhone ten strengste is verboden, alleen bellen mag in noodgevallen. De Mac gebruiken mag wel – het gaat immers niet om internet-, maar om smartphone-verslaving. Maar om streng te zijn voor mezelf, besluit ik wel de meldingen voor WhatsApp op de Mac uit te schakelen en bij Facebook uit te loggen. Ook mijn Apple Watch doe ik af.
Wakkerword-ritueel
Ik begin de detox op mijn vrije dag. Nog voor ik opsta loop ik al tegen het eerste drempeltje aan. Het hele huis is nog in diepe rust, ik ben als eerste wakker. Even het nieuws lezen op de telefoon? Dat mag dus niet. Opstaan? Nog geen zin in. Dan maar blijven liggen en een beetje nadenken en prakkeseren. Hoe lang heb ik dat al niet meer gedaan? Als ik uitgeprakkeseerd ben, sta ik toch maar op. Even een muziekje op de Sonos opzetten? De hervat-knop laat niets horen … Mag ik de iPad dan wel gebruiken? Doe ook maar niet. Jammer dan. De ochtend verloopt vervolgens bijzonder relaxed. Ik merk dat ik ineens alle tijd en aandacht heb voor de kinderen. En ik merk dat zij dat ook merken.
Afkicken van je smartphone: het eerste ‘noodgeval’
In de middag staat een ziekenbezoek gepland bij een brekebene teamgenoot. Ik zou de fruitmand scoren. In de auto, op de terugweg van de groenteboer, zie ik een teamgenoot fietsen. Op dat moment schiet door mijn hoofd dat hij ook aanbood een fruitmand te halen. Wie zou het nou doen? Ik besluit, voor de eerste keer op de dag, mijn Mac teopenen. En ja hoor, op WhatsApp zie ik al een foto van wat op een fruitmand begint te lijken. Is dit het eerste noodgeval? Dat dacht ik wel! Ik bel hem snel op en voorkom dat hij dezelfde groenteboer plundert als ik zojuist gedaan heb.
Naar het ziekenbezoek laat ik mijn telefoon thuis. Een voordeel van het afkicken van je smartphone: het is opvallend hoe gezellig je zit te kletsen, zonder afgeleid te worden getrild. En je merkt nóg meer op hoe vaak de anderen op hun telefoon kijken. Alleen het afsluitende bevestigingsfotootje van de gipspoot met fruitschaal (vooruit, en speciaalbiertje) voor de groepsapp moet ik even aan een ander overlaten.
WhatsApp sociale verplichting
De rust van de onthouding went snel. ’s Avonds voel ik allerminst de drang om de telefoon te checken. Ben ik nu al afgekickt? Of valt mijn smartphoneverslaving toch wel mee? Uit goed fatsoen lees ik voor het slapengaan op mijn Mac nog even WhatsApp bij. Het gros van de berichten had ik inderdaad best kunnen missen, van een paar vind ik het toch wel netjes dat ik even antwoord.
Ik realiseer me dat het tegenwoordig ook een soort sociale verplichting is om op WhatsAppjes te antwoorden. De stelling ‘als ze echt iets van me willen weten, bellen ze me maar’, gaat echt niet meer op. WhatsApp is een communicatiemiddel dat we omarmd hebben; een vraag niet beantwoorden staat gelijk aan een telefoontje wegdrukken. En dat is onfatsoenlijk.
Als ik naar bed ga, besef ik dat ik moet zondigen. Mijn automatische wekker op mijn iPhone staat nog aan. Wat is erger? De iPhone gebruiken om die wekker uit te schakelen (om daarna mijn wekker-radio in te stellen) of morgenvroeg maar gewoon de iPhone snoozen? Ik kies voor het laatste.
Smartphone gebruik op het werk
Op weg naar het werk word ik verrast door mijn autoradio. Die start via bluetooth automatisch de muziek op mijn telefoon (die in mijn tas zit). Een fijne meevaller. Want hoewel ik prima naar Radio 2 of 538 kan luisteren, maakt mijn eigen playlist, zonder geklets, reclame en nieuwsbulletins, me toch altijd een beetje blijer. De werkdag is vooral efficiënt – ik krijg bijzonder veel gedaan. Ik heb voor het gemak ook de Mac op Niet storen gezet. Het gevolg is dat ik een paar keer per dag mijn mail en berichten check,op de momenten dat ik er in mijn workflow bij uitkom. Dat is veel fijner dan elke keer als ik een melding krijg uit mijn werk te worden gezogen.
Bewust genieten
’s Avonds thuis merk ik weer dat ik bewuster geniet. Mijn dochter is tussen de fles en het boertje op mijn borst in slaap gevallen. Ze ligt in staat van totale ontspanning, dus ik durf niet op te staan. Doorgaans zou ik dan na een paar minuten mijn iPhone pakken – nu zit ik bewust te genieten. En in de tussentijd naar die andere vrolijke deugniet te kijken. Als ik naar bed ga, zit mijn telefoon nog steeds in mijn werktas. Zo zeer heb ik hem niet gemist. Dat komt pas als ik in bed lig. Ik wil nog even een boek lezen (dat deed ik voorheen dan nog wel), maar ik mis mijn iPhone-leeslampje.
Praktische zaken
Het weekend begint vooral erg rustig. Opstaan, ontbijten met het gezin en daarna zitten kletsen en alleen met dat gesprek bezig zijn. Daarna een beetje thuis aanklooien – het is net alsof ik veel meer gedaan krijg en meer met één ding bezig te zijn. Naarmate de dag en het weekend vordert, begin ik me echter ook steeds meer te ergeren aan het niet mogen gebruiken van de telefoon.
Facebook, die nieuwsapps en spelletjes kan ik missen als kiespijn. Maar al die praktische dingen zoals mijn agenda en boodschappenlijst en het even snel iemand iets kunnen vragen, zijn toch wel erg handig. Ik wil zondag ’s ochtends gaan zwemmen met mijn zoon en wil eigenlijk vragen of er nog vrienden met kinderen zin hebben om mee te gaan. De groepsapp is verboden terrein. Ze allemaal bellen gaat veel te ver. Dan maar met zijn tweeën op pad – ook gezellig.
De laatste grote meevaller is op zondagavond om 19:00 uur. Studio Sport is vele malen leuker alsje de uitslagen nog niet weet.
Bewustwording en nieuwe gewoonte
Na een kleine week zonder smartphone ben ik er wel klaar mee. Ik heb mijn les geleerd en ervaar de detox als prettige eye-opener. Ik wíst wel dat ik mijn iPhone vaak gebruikte, maar in die paar dagen zonder merk je pas hóé vaak. En vooral wat je dan mist in de echte wereld. De kleine dingen, zoals echte gesprekken en aandacht voor de mensen om me heen.
Je beseft dat je normaal ook wel aandacht geeft, maar die aandacht continu verdeelt tussen mensen en de telefoon. Dat honderd procent contact krijg je terug zodra je ogen niet op het scherm gericht zijn. Wat echter ook prettig is om te weten, is dat ik mezelf niet als verslaafd hoef te bestempelen. Ik blijk fysiek en mentaal prima te kunnen zonder iPhone. Geen ontwenningsverschijnselen gemerkt.
Detox als eye-opener
De detox is ook een grote eye-opener op een ander vlak: wat is de iPhone toch ontzettend handig en veezijdig! Er zijn zo veel zaken waarvoor ik hem gebruik; dat wil ik helemaal niet missen. Mijn snelle communicatiemiddel, mijn camera, mijn leeslampje, mijn agenda, mijn boodschappenlijst, mijn muziek, mijn thuiswinkel, mijn bank, mijn wekker. Als je daarover nadenkt, is de iPhone helemaal zo duur nog niet.
Heeft de detox gezorgd voor verandering? Absoluut. Ook een week na dato, leg ik mijn iPhone thuis op het aanrecht; binnen handbereik als ik hem wil gebruiken, maar zonder de verleiding om er bij elke trilling, of op elk stilzitmoment naar te grijpen.
Áls ik hem dan gebruik, voel ik echter ook hoe groot de verleiding is om de na de nuttige taak tóch weer even die nieuwsapps of Whatsapps te lezen. Door de detox ben ik me echter bewuster geworden van deze verboden vruchten en voel ik juist de drang om de iPhone snel weer weg te leggen. Het beloningsgevoel komt niet meerals ik door apps scrol, maar zodra ik de telefoon wegleg. Ik doe iets goeds. Welkom terug in de echte wereld!
Een digitale detox: durf jij het aan? Deel je ervaringen in een reactie hieronder.
Meer weten over smartphone-verslaving? Je leest hierover uitgebreid in iCreate 97. Inclusief tips om af te kicken!
[relatedissue]
Praat mee
0