SSD of harde schijf: welk type moet je kiezen?

Wij bij iCreate adviseren regelmatig om een SSD in je Mac te bouwen als je snelheid zoekt en een gewone harde schijf als je veel opslag nodig hebt. Toch hebben we ons nog nooit echt dieper in deze materie verdiept. Want als je op zoek gaat naar bijvoorbeeld een SSD, dan word je overspoeld met mogelijkheden en sta je meteen voor een aantal vragen. Kan elke Mac alle schijven aan? Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende soorten? En vooral: wat is de beste oplossing voor mijn specifiek scenario? Hier proberen we om deze vragen in één handig overzicht te beantwoorden.

De harde schijf

Het concept van de harde schijf is inmiddels al zestig jaar oud. In een metalen behuizing draaien meerdere schijven met een magnetisch laagje. De lees- en schrijfkop kan het magnetisme op de schijf aanpassen en op die manier worden bestanden opgeslagen. Bij het lezen van de data wordt het magnetisme van de schijf direct uitgelezen en omgezet naar de data.

Intern

kooptip

De iPhone 15 nu tot €7,50 korting per maand

• Maximaal voordeel als je thuis Ziggo hebt

Bekijk actie

Harde schijven zijn in de loop der jaren steeds kleiner geworden terwijl de capaciteit juist groeide. De twee gebruikelijkste maten zijn 3,5 inch en 2,5 inch, zowel voor interne als externe schijven. Overigens worden deze groottes ook voor de andere soorten opslagmedia gebruikt. In de meeste Macs van het moment die nog verwisselbare harde schijven hebben, passen alleen 2,5-inch schijven. Alleen in de voorlaatste generatie iMac en de huidige 27-inch iMac moet een 3,5-inch harde schijf. De huidige maximale capaciteit van een 2,5-inch harde schijf is al bijna drie jaar 2 TB, bij 3,5-inch worden al 8 TB bereikt. Qua opslagcapaciteit zijn de harde schijven ongeëvenaard.

De prijs per gigabyte is daarbij het voordeligst in vergelijking met alle andere soorten harde schijven: je betaalt zo’n 4 cent per gigabyte. Dat zijn ook de grootste voordelen van een gewone ouderwetse harde schijf. Je krijgt veel opslagcapaciteit voor weinig geld.

Extern

Bijna alle externe schijven van het moment zijn gebaseerd op de gewone harde schijf. Daarom krijg je deze ook in dezelfde twee maten: 2,5 en 3,5 inch. Een bijzonderheid is dat externe 3,5-inch harde schijven altijd een voeding hebben. Dat maakt ze onhandig voor gebruik onderweg, omdat je per se een stopcontact moet hebben om bij je bestanden op de schijf te komen.

Nadelen

In vergelijking met de nieuwere opslagmedia hebben harde schijven een aantal nadelen. Allereerst zijn ze behoorlijk traag. Omdat de leeskop altijd naar de goede locatie op de magnetische schijf moet bewegen, verlies je snelheid. Dat wordt steeds erger zodra de schijf langzaam volraakt. Dan neemt de fragmentatie van bestanden op de harde schijf toe (bestanden worden verdeeld op de schijf opgeslagen) en moet de leeskop nog meer bewegen. Bovendien verhogen mechanische deeltjes de foutgevoeligheid. Vooral laptops krijgen soms een stootje en in het ergste geval raakt de leeskop daarbij de schijf en maakt hij deze stuk.

Compatibiliteit

Behalve in de MacBook, de MacBook Air en MacBook Pro met Retina-display passen in elke Mac gewone harde schijven. De kans is groot dat er al een normale harde schijf in je Mac zit. Wil je je Mac upgraden, dan moet je even opletten of je een 2,5-inch of 3,5-inch schijf moet hebben: dit is praktisch altijd 2,5 inch, behalve bij de huidige 27-inch iMac en de iMac-modellen daarvoor. De interne aansluiting is altijd SATA6, voor extern kun je kiezen tussen usb 2.0, usb 3.0 en Thunderbolt – waarbij de laatste de snelste mogelijkheid is. Let op: bij nieuwere Mac-modellen wordt het steeds lastiger om zelf hardware te vervangen.

Gebruiksscenario

Staat jouw harde schijf altijd volstaat en kun je maar niet genoeg opslagruimte hebben? Vind je daarnaast de snelheid van je Mac iets minder belangrijk? Dan biedt een grote harde schijf uitkomst.

Conclusie

Waarom? Veel opslag voor weinig geld

Waarom niet? Traag, gevoelig voor schade.

Koopadvies: De WD Red 2,5” 1 TB (WD10JFCX) voor ongeveer 80 euro.

SSD

De voordelen van een SSD worden het beste duidelijk als je naar de nieuwe MacBook kijkt. Die heeft met 1,1 GHz geen bijzonder snelle processor, maar als je ermee werkt, valt dit nauwelijks op. Integendeel, opstarten gaat veel sneller dan op een gewone Mac mini, vensters in Finder worden direct geopend en programma’s starten in een oogopslag. Dat komt voornamelijk door de ingebouwde SSD die voor ultrakorte toegangstijden zorgt.

Werkwijze

SSD staat voor Solid State Disk. Deze naam is wel toepasselijk: in tegenstelling tot gewone harde schijven hebben SSD’s geen beweeglijke onderdelen. Lezen en schrijven van bestanden gebeurt daarom onmiddellijk, zonder dat er een leeskop naar de goede locatie op de magnetische schijf hoeft te gaan.

Als je een SSD in een oudere Mac mini of in een oudere MacBook Pro bouwt, doet dat wonderen. De computer voelt weer aan als een nieuwe Mac en werken is weer een genot.

Nadelen

We willen echter niet zeggen dat een SSD geen nadelen heeft. Het belangrijkste nadeel is de beperkte opslagruimte. Voor zo’n 100 euro krijg je hooguit een SSD met 256 GB. Ter vergelijking: een gewone harde schijf van 100 euro heeft vaak al de maximale capaciteit van 2 TB, dus bijna tien keer zo veel. Een kleiner nadeel is het stroomverbruik. Een SSD verbruikt iets meer stroom dan een harde schijf met 5400 toeren, maar minder dan een met 7200 toeren. Het verschil is echter zo klein dat het nauwelijks opvalt.

“Als je een SSD in een oudere Mac bouwt, doet dat wonderen.”

Trim

Een ander klein probleem van een SSD is dat OS X alleen officieel door Apple goedgekeurde SSD’s volledig ondersteunt. SSD’s van derden worden wel herkend, maar ondersteunen dan niet de TRIM-functie.

Met het TRIM-commando zegt het besturingssysteem tegen de SSD dat een aantal blokken niet meer nodig zijn omdat de eerder opgeslagen bestanden inmiddels verwijderd zijn. Voor gewone harde schijven is dit commando overbodig, omdat die sowieso de oude bestanden overschrijven. Bij een SSD moeten deze eerst gewist worden, in hele blokken bovendien.

Sinds OS X 10.10.4 kun je TRIM via Terminal inschakelen. Hier leggen we uit hoe dat werkt.

Externe SSD

SSD’s zien we op het moment nog vooral als interne schijven en slechts erg zelden als externe schijf. Logisch, want externe schijven zijn vaak bedoeld om grote hoeveelheden gegevens op te slaan en niet voor bijzonder snelle opslag. In speciale gevallen zijn er echter ook externe SSD’s te vinden, zoals bijvoorbeeld bij de LaCie Rugged. Daarbij is vooral van belang dat de schijf niet gevoelig is voor stoten.

Gebruiksscenario

Heb je een nog vrij recente Mac met een gewone harde schijf en wil je deze graag wat sneller krijgen? Heb je daarnaast nog nooit te klagen gehad over te weinig opslagcapaciteit en bewaar je films en foto’s toch op een grote externe harde schijf? Dan is een SSD een echte aanrader.

Conclusie

Waarom? Ongelofelijk snelle Mac.

Waarom niet? In verhouding weinig opslag voor de prijs.

Koopadvies: De Samsung SSD 850 Evo (250 GB) voor zo’n 140 euro.