VPN: wat is het en hoe werkt het?

Hoe praktisch een openbaar wifi-netwerk ook is, het herbergt ook gevaren. De oplossing? Een VPN. Dit versleutelt al je internetverkeer, zodat niemand je bezochte sites kan zien of persoonlijke gegevens kan onderscheppen. Bovendien lijkt het voor websites alsof je uit een ander land komt, waardoor je blokkades omzeilt en de content van een buitenlandse Netflix kunt bekijken. Er zijn veel verschillende soorten VPN’s en bedrijven die ze aanbieden. In deze gids ontdek je welke diensten de moeite waard zijn, hoe je ze instelt en wat de voordelen zijn.

Het probleem van openbare wifi-netwerken is dat je nooit weet wat de échte naam is van het netwerk waarmee je verbinding maakt. Is het nou ‘­Schiphol-Wifi’ of ‘Schiphol-Secure’? Kwaadwillenden maken daar gebruik van en zetten een ‘evil twin’ op: een nep wifi-netwerk dat door hackers wordt opgezet. Het heeft een soortgelijke naam als het echte netwerk. Je kunt ermee het internet op, maar de hacker kijkt mee. Denk daarbij aan persoonlijke informatie zoals ­betaalkaartgegevens, privé-mails en diverse inloggegevens.

Maar ook legitieme openbare wifi-netwerken kunnen potentieel onveilig zijn. Een hacker kan verbinding maken met een open netwerk, je online activiteiten afluisteren en je wachtwoorden en persoonlijke informatie stelen. Deze aanval heet ‘man-in-the-middle’ en wordt door cybercriminelen opgezet door hun apparaat tussen de verbinding met het apparaat van een gebruiker en de wifi te plaatsen.

Als je een VPN gebruikt, kan je internet inderdaad wat slomer worden. Dit komt doordat er in plaats van één verbinding nu twee verbindingen aan te pas komen. De eerste is tussen jouw apparaat en de VPN-dienst – die komt overeen met de snelheid waarvoor je betaalt bij je provider. De andere tussen de VPN-dienst en het internet.

De snelheid bij laatstgenoemde is sterk afhankelijk van hoe zwaar de VPN-server belast wordt. Gebruiken veel mensen tegelijk dezelfde VPN, dan kan deze niet de volledige prestaties leveren. Vaak kun je bij een VPN-dienst met een enkele klik naar een andere server overschakelen. Als deze minder belast wordt, komt de snelheid weer dichter in de buurt van je ‘gewone’ internet.

Wil je de snelheid van je VPN-verbinding testen? Gebruik dan diensten als www.fast.com van Netflix, www.speedtest.netvan Ookla of www.speedof.me van NordVPN. Deze tonen allemaal je huidige internetsnelheid.

Om te testen of een VPN-verbinding naar behoren werkt, kun je het best naar de website van de dienst surfen. De meeste aanbieders laten op hun homepage meteen zien wat je ‘­beschermingsstatus’ is. Uiteraard werkt dat alleen op de website van de dienst die je op dat moment gebruikt, bij andere websites is het natuurlijk juist de bedoeling dat ze niet weten dat het IP-adres van je VPN niet je echte adres is.

Om er écht zeker van te zijn dat je met het IP-adres van de VPN-dienst surft, moet je je echte IP-adres kennen. Dat zie je zoal op de webinterface van je router. Bij KPN is dat bijvoorbeeld http://mijnmodem.kpn, bij een Fritz!Box is dat http://fritz.box.

Heb je een VPN uitgekozen? Het inrichten ervan gaat vrijwel altijd op dezelfde manier. De aanbieders van een VPN maken de installatie ervan over het algemeen heel eenvoudig. Op de iPhone en iPad is je eerste adres de App Store. Hier hebben alle besproken VPN-diensten een eigen app. Bij sommige VPN-diensten voor de Mac moet je echter op de website van de dienst zelf een programma downloaden.

Het account voor de dienst maak je vervolgens direct aan vanuit de app of het programma. Ook krijg je standaard de vraag of de VPN-dienst een VPN aan je besturingssysteem mag toevoegen.

Dat bevestig je uiteraard. In iOS vind je deze netwerken vervolgens in ‘Instellingen>Algemeen>VPN- en apparaatbeheer’, op de Mac ga je naar ‘Systeemvoorkeuren>Netwerk’. Daar verwijder je uiteraard ook een toegevoegd netwerk. Binnen de apps heb je meestal één grote knop om de VPN te activeren.

Verder vind je daar ook knoppen om je VPN-locatie aan te passen. Op die manier kies je dan heel bewust welk aanbod je van een streamingdienst je wilt bekijken.