Maak je eigen 3D-modellen met Shapr3D op de Mac
Direct aan de slag?
Digitaal tekenen op de Mac is al zo oud als de Mac zelf. In 1984 werd tegelijk met de Macintosh ook het programma MacPaint geïntroduceerd, en zoals mooi wordt getoond in de speelfilm ‘Steve Jobs’, kon zelfs een kind daarmee al kleine kunstwerkjes maken. Nu, meer dan veertig jaar later, heeft de iPad met de Apple Pencil digitaal tekenen alleen maar toegankelijker gemaakt. Maar zodra je één dimensie toevoegt aan het tekenproces, gaat het mis. Want tekenen in 3D? Dat is echt het terrein voor ingenieurs, designers en andere professionals. Maar waarom is dat eigenlijk? Als je het aan de iCreate-redactie vraagt, komt dat door één simpel probleem: de apps voor het tekenen in 3D zijn véél te ingewikkeld.
Zelfs de meest basale vormen zijn moeilijk te realiseren, waardoor je als beginner al snel afknapt. Zonde, want juist nu je al voor 200 euro een goede 3D-printer in huis haalt, is het handiger dan ooit om zelf iets in 3D te kunnen ontwerpen. Mis je een plastic onderdeeltje? Maak het na. Heb je een bakje nodig met specifieke afmetingen? Ontwerp je eigen. Een nieuwe houder voor je iPhone? Design erop los! Om deze ontwerpdroom ook voor leken mogelijk te maken, is er nu de app Shapr3D voor de Mac en iPad. In tegenstelling tot populaire design-apps als AutoCAD en SketchUp is deze app echt ontworpen voor mensen die voor het eerst een duik nemen in de derde designdimensie. Bij het opstarten word je eerst begroet met een interactieve tutorial die je door de basics leidt, zodat je direct weet hoe je simpele vormen maakt. En met deze Academy naast je maak je de stap van simpele vormen naar een complete iPhone-houder. Die kun je vervolgens zo printen – thuis of bij een (online) 3d-printshop. Misschien nog wel de beste feature van Shapr3D: de basisfuncties van de app kosten helemaal niks. Oftewel, ook jij kunt ermee aan de slag. Designen maar!
Shapr3D is gratis te downloaden in de App Store en vergt geen abonnement voor de basisfuncties (maar wel een gratis account). Wij gaan in deze workshop uit van de Mac-versie, maar je kunt de app ook gebruiken op de iPad en Apple Vision Pro. Shapr3D draait vanaf macOS Ventura, iPadOS 16 en visionOS 1. Voor de Mac wordt minstens een quad-core Intel Core i5 geadviseerd, maar met een M1-chip of nieuwer krijg je de meest soepele ervaring. Om te zien wat voor chip je hebt, druk je op je Mac linksboven op het appeltje en kies je ‘Over deze Mac’. En voor Windows-gebruikers: Shapr3D is ook beschikbaar in de Microsoft Store.
Aan de slag
Om Shapr3D direct nuttig in te zetten, gaan we aan de slag met het maken van een houder voor je iPhone. Handig voor op je nachtkastje als je de iPhone als wekker gebruikt, of voor op je bureau om je notificaties in de gaten te houden. We beginnen met de basisvorm, later passen we de finishing touches toe. Geen zorgen: we gaan voor een simpel design, maar wel een ontwerp dat helemaal is aangepast op jouw specifieke iPhone.
We gaan ervan uit dat je de tutorial, die in beeld verschijnt als je Shapr3D voor het eerst opent, hebt gevolgd. Dit duurt zo’n 15 minuten – aan het einde klik je op ‘Not now’. Voor een opfriscursus kun je de tutorial altijd opnieuw openen door in de menubalk voor ‘Help>Tutorial Courses’ te kiezen. Druk vervolgens onderaan op ‘Redo the basics’.
-
1Nieuw project
Begin met een nieuw project in Shapr3D. Dit doe je via de menubalk en ‘File>New project’. Druk vervolgens bij de knoppen links op ‘Sketch’. Je krijgt nu drie ruiten midden in beeld: druk op de onderste.
-
2Tekenen
Je tekent nu op de ondergrond van je 3D-werkplek. Druk links op ‘Rectangle’ en druk er nogmaals op om ‘Center’ te kiezen. Door nu op de middelste stip in beeld te klikken, vorm je een rechthoek vanaf het middelpunt.
-
3Rechthoek
We beginnen met een rechthoek van 80 mm breed en 120 mm lang. Die wordt de ondergrond van de iPhone-standaard. Krijg je niet alles passend in beeld? Zoom dan even uit voordat je de rechthoek maakt!
-
4Derde dimensie
Tijd om naar de derde dimensie te switchen! Klik op het kruisje links in beeld om uit de tekenweergave te gaan. Pas je camerahoek aan voor een 3D-weergave, en klik op de blauwe rechthoek die je zojuist hebt gemaakt.
-
5Dikte
We hebben breedte en lengte, nu wordt het tijd voor dikte! Dit werkt heel simpel. Zorg ervoor dat links ‘Extrude’ is geselecteerd, en sleep de verticale pijl bij de rechthoek naar boven – 5 mm is genoeg!
-
6Opslaan
De ondergrond van de iPhone-standaard is nu klaar. Een goed moment om op te slaan: druk in de menubalk op ‘File>Rename Project’, kies een naam voor je project en druk op Enter. Opslaan gaat vervolgens automatisch.
Voordat we verder gaan: pak eerst je schuifmaat er eens bij! Het is namelijk van belang om te weten hoe dik je iPhone precies is voordat we aan de slag kunnen. Het gaat hierbij om de dikte inclusief je telefoonhoesje. De dikte van de camera hoef je niet mee te rekenen. Gebruik je geen hoesje? Dan kun je de exacte dikte van je iPhone ook altijd terugvinden via apple.com. Zet het even op papier, of in Notities natuurlijk.
Van plaat naar houder
-
1Terug naar de tekentafel
Tijd om wat extra vorm te geven aan de grondplaat die je zojuist hebt gemaakt. Druk op de bovenkant van de plaat zodat je hem hebt geselecteerd, en ga in het menu links weer voor ‘Sketch’.
-
2Vorm
Je tekent nu direct boven op de grondplaat. Kies links ‘Rectangle’ en druk nogmaals om ‘Diagonal’ te kiezen. Teken nu aan een korte kant een rechthoek van 5 mm breed en 80 mm lang.
-
3Nog twee vormen
Teken er nu nog eens twee rechthoeken van 80 mm lang naast: een ter breedte van de dikte van je iPhone met een beetje marge erbij – in ons geval 13 mm – en nog eentje daarnaast van 5 mm.
-
4Terug naar 3D
Druk nu links op het kruisje en pas je camerahoek aan voor een 3D-weergave. Selecteer dan de balk die je in stap 2 hebt gemaakt, en gebruik ‘Extrude’ om hem zo’n 4 mm dik te maken.
-
5Houder
Pak nu de tweede rechthoek van stap 3, en maak hem 90 mm hoog. Je hebt nu zowel een kin waar de onderkant van je iPhone tegen kan rusten, als een plaat waar de achterkant tegenaan leunt!
-
6Hoek
Selecteer de bovenkant van de hoogste plaat. Druk dan op de M-toets op je toetsenbord, en versleep de horizontale pijl: je kunt je houder nu onder een gewenste hoek zetten! Wij schuiven hem 30 mm op.
Verfijn je design
Kijk je nu naar de houder op je scherm, en vergelijk je hem met ieder ander plastic object in je blikveld, dan valt één ding op: dat ding op je scherm ziet er wel érg scherp uit. Dat kun je met behulp van de Chamfer/Fillet-tool in Shapr3D gemakkelijk oplossen. Daarmee rond je hoeken en randen af, zodat ze mooi gebogen of afgevlakt worden. Hieronder lees je hoe het werkt!
-
1Selecteren
We beginnen bij de hoekjes. Selecteer de linkerbovenhoek van de verticale plaat van de telefoonhouder. Houd vervolgens Shift ingedrukt op je toetsenbord, en klik op de rechterbovenhoek.
-
2Hoeken
Beide hoeken zijn nu geselecteerd, en de Chamfer/Fillet-tool is automatisch geactiveerd. Sleep nu de pijl bij de rechterbovenhoek naar buiten om beide geselecteerde hoeken een mooie ronding van 10 mm te geven.
-
3Lipje
Pas nu dezelfde truc toe op het lipje aan de voorkant van de houder. Selecteer beide hoeken met Shift, en maak ditmaal een ronding van 4 mm. Dat oogt al een stuk prettiger!
-
4Randen
Selecteer nu de rechterrand aan de voorkant van de verticale plaat. Pas daarna weer de Chamfer/Fillet-tool toe, en maak een ronding van 2 mm. Je ziet dat de boven- en linkerrand direct meegaan.
-
5Achterkant
Doe nu hetzelfde aan de achterkant van de plaat. Zo maak je de volledige rand van de houder mooi afgerond, in alle dimensies. Pas daarna hetzelfde trucje toe op het lipje aan de voorkant van de houder.
-
6Laatste randjes
Selecteer de achterste hoeken van de grondplaat en rond ze af tot 4 mm. Selecteer dan de laatste scherpe randen van de grondplaat, en rond ze af tot 2 mm. Nu zijn alle scherpe randjes netjes weggewerkt!
Extra flair
Eigenlijk is je telefoonhouder al helemaal klaar, maar er is altijd ruimte voor extra flair. Wat dacht je van extra ondersteuning die je houder ook nog een futuristischere vorm geeft? Of een gat dat je printfilament bespaart? Of je naam erop? Of … De mogelijkheden zijn eindeloos, maar hieronder laten we er een paar zien en hoe je ze in Shapr3D toepast.
-
1Steviger
Zo’n dun plaatje dat je iPhone recht moet houden, kan dat iets steviger? Zeker. Selecteer de hoek aan de onderzijde – waar de grondplaat en de verticale plaat elkaar raken – en maak een afronding van 10 mm.
-
2Gat
De grondplaat is nu massief, maar dat kost meer plastic dan nodig. Je kunt ook een gat maken om het materiaalverbruik te verminderen. Klik op de grondplaat en druk op O op je toetsenbord. Versleep de pijl nu zo’n 5 mm naar binnen.
-
3Verwijderen
Klik nu op het vinkje links. Selecteer daarna het vierkant dat je net hebt gemaakt, en versleep de verticale pijl helemaal naar beneden om een gat te maken. Rond de hoekjes daarna af – zie de stappen bij ‘Verfijn je design’.
-
4Naam
Je telefoonhouder is natuurlijk al helemaal van jou, maar misschien wil je toch nog je naam erop, zodat je zeker weet dat niemand ‘m inpikt. Dat kan! Klik op de achterkant van de verticale plaat en kies ‘Sketch’.
-
5Tekst
Kies nu de optie ‘Text’, die is soms verborgen onder ‘More’. Typ dan je naam, en kies een font en tekstgrootte. Kies ‘Continue’, en versleep met de pijl de tekst iets naar boven. Druk dan op het vinkje links.
-
6Graveren
Selecteer alle vlakken waar de letters uit bestaan – minus de gaten zoals in de ‘e’ en ‘a’ – en gebruik de Extrude-tool om de letters te graveren in de houder. Maak ze niet te diep, want dan gaan ze dwars door de houder heen.
Klaar voor de print
Tevreden met de design? Dan wordt het tijd om hem klaar te maken voor een 3D-printje! Of je hem nou thuis met je eigen printer wilt maken, of hem bij een 3D-printshow wilt laten afdrukken, hoe dan ook moet je je creatie omzetten naar een 3D-bestand waar een printer mee overweg kan. Dat is met Shapr3D gelukkig heel gemakkelijk.
Inspiratie
Zoek je inspiratie voor je 3D-modellen? Dan zijn websites als Thingiverse, Printables en Cults 3D een uitkomst! Hier vind je 3D-modellen van zowat alles wat je maar kunt verzinnen, die je dan als STL- of 3MF-bestand kunt downloaden. Je kunt ze van elke hoek bekijken via de site zelf, of door de bestanden te openen in de Voorvertoning-app op je Mac. Ook kun je de bestanden importeren in je Shapr3D-project, door in de menubalk voor ‘File>Import to current project’ te kiezen. Handig voor als je bijvoorbeeld iets na wilt maken, of een houder wilt ontwerpen rondom een bestaand model.
Visualiseren
Als je een abonnement neemt op Shapr3D, krijg je toegang tot de optie om je 3D-model te visualiseren. Hiermee kun je kleuren en materialen uitproberen op (delen van) je model. Zo heb je direct een beeld bij hoe je ontwerp uiteindelijk uit de 3D-printer komt rollen. Je kunt zelfs totaal andere materialen toepassen op je model, zoals hout of metaal, maar om dát om te zetten naar de realiteit, heb je wel heel andere tools nodig dan een simpele printer.
Tutorials
In deze workshop hebben we de basics van Shapr3D behandeld, maar je kunt nog véél meer met de app dan wat we hebben laten zien. Wil je er nog dieper in duiken? Dan kun je in Shapr3D navigeren naar ‘Help>Tutorial courses’ via de menubalk. Op het moment van schrijven vind je hier maar liefst 24 tutorials die je door alle (geavanceerdere) functies van het programma leiden.
